Innovatie met generatieve AI – De deelnemer kan generatieve AI creatief inzetten voor innovatieve ideeën of oplossingen.
Toekomstperspectief AI – De deelnemer kan ontwikkelingen in AI duiden en vertalen naar kansen en risico’s voor de toekomst.
Creativiteit en AI – De deelnemer kan AI inzetten als hulpmiddel om creatieve processen te versterken.
Generatieve AI is een krachtige technologie die niet alleen taken automatiseert, maar ook kan helpen om volledig nieuwe ideeën, ontwerpen en oplossingen te creëren. In deze module leren deelnemers hoe ze generatieve AI op een creatieve en innovatieve manier kunnen gebruiken. Dit is van belang voor het hoger beroepsonderwijs, omdat het studenten en professionals in staat stelt om AI niet alleen te begrijpen, maar ook bewust en verantwoord toe te passen in hun beroepspraktijk.
Generatieve AI verandert hoe we denken over creativiteit, innovatie en technologie. Deelnemers ontdekken hoe AI helpt bij het bedenken van nieuwe producten, het verbeteren van processen en het oplossen van maatschappelijke of organisatorische vraagstukken. Ook leren ze kritisch nadenken over de kansen én risico’s van AI in de toekomst.
We behandelen drie belangrijke onderdelen:
Creativiteit en AI – De deelnemer kan AI inzetten als hulpmiddel om creatieve processen te versterken.
Hoe gebruik je AI om tot nieuwe ideeën te komen? Welke tools kun je inzetten en hoe zorg je dat het proces mensgericht blijft?
Toekomstperspectief AI – De deelnemer kan ontwikkelingen in AI duiden en vertalen naar kansen en risico’s voor de toekomst.
Wat betekent de opkomst van generatieve AI voor beroepen, sectoren en de maatschappij? Hoe blijf je kritisch en voorbereid?
Generatieve AI en innovatie – De deelnemer kan generatieve AI creatief inzetten voor innovatieve ideeën of oplossingen.
Hoe zet je AI bewust en verantwoord in voor echte innovatie binnen jouw vakgebied?
Leerdoel: De deelnemer kan AI inzetten als hulpmiddel om creatieve processen te versterken.
Generatieve AI kan ideeën aanvullen, visualisaties maken, teksten schrijven of muziek componeren. Het ondersteunt creatieve processen, maar vervangt ze niet. In het hoger beroepsonderwijs betekent dit dat studenten AI kunnen gebruiken om bijvoorbeeld een conceptversie van een product te maken, een campagnevoorstel te genereren of inspiratie op te doen voor een ontwerp.
AI als creatieve assistent
Generatieve AI helpt je snel meerdere varianten te bedenken. Denk aan brainstormen met een AI-tool als ChatGPT, waarbij je binnen enkele minuten tien alternatieve titels, slogans of scenario’s genereert. Je bent als gebruiker verantwoordelijk voor de selectie en verdere ontwikkeling van de ideeën.
Menselijke creativiteit blijft centraal
AI kan input leveren, maar mist context, waarden en originaliteit die mensen wel hebben. Creativiteit komt voort uit menselijke ervaringen, emoties en intenties. AI geeft suggesties, maar de interpretatie en betekenis geef jij als mens.
Toepassingen in het hoger onderwijs
Studenten in communicatie gebruiken AI voor campagne-ideeën.
In de zorg kunnen AI-tools helpen bij het visualiseren van patiëntenvoorlichting.
In techniek kan AI ontwerpideeën genereren voor producten.
Ethische overwegingen
Gebruik van AI roept vragen op: van wie is het idee dat AI aanreikt? Mag je een AI-gegenereerd beeld als eigen werk presenteren? Het is belangrijk om transparant te zijn over het gebruik van AI in creatieve processen.
Rijksoverheid (2024). Gids AI-verordening. https://www.ondernemersplein.nl/AIA
European Commission. (2024). Artificial Intelligence Act. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32024R1689
McCormack, J., Gifford, T., & Hutchings, P. (2019). Autonomy, Authenticity, Authorship and Intention in Computer Generated Art. In Computational Creativity.
Leerdoel: De deelnemer kan ontwikkelingen in AI duiden en vertalen naar kansen en risico’s voor de toekomst.
AI ontwikkelt zich razendsnel. Nieuwe toepassingen verschijnen dagelijks, van gepersonaliseerde zorg tot geautomatiseerde rechtspraak. Voor deelnemers in het hoger beroepsonderwijs is het essentieel om een toekomstgerichte houding aan te nemen: hoe beïnvloedt AI mijn vakgebied, en wat vraagt dat van mij als professional?
Trends in AI
Toename van generatieve AI: Steeds meer systemen kunnen zelfstandig tekst, beeld of code genereren.
Brede inzetbaarheid: AI wordt niet alleen toegepast in technologiebedrijven, maar ook in zorg, onderwijs, communicatie en recht.
Samenwerkende AI-systemen: Er ontstaan ecosystemen waarin AI’s met elkaar samenwerken of beslissingen beïnvloeden.
Kansen
Efficiëntie en innovatie: Processen kunnen sneller en beter verlopen. AI helpt bij routinetaken, waardoor er meer ruimte ontstaat voor menselijk contact en creatief werk.
Nieuwe beroepen en vaardigheden: Er ontstaat vraag naar professionals die AI kunnen beoordelen, toepassen en verbeteren.
Toegankelijkheid: AI kan barrières verlagen, bijvoorbeeld voor mensen met een beperking of taalachterstand.
Risico’s
Verlies van controle: Wie is verantwoordelijk als AI fouten maakt?
Bias en discriminatie: AI leert van bestaande data, en kan daardoor bestaande ongelijkheden versterken.
Privacy en ethiek: AI kan gevoelige data gebruiken of manipulatieve interacties aangaan (zoals bij emotieherkenning of deepfakes).
De AI-verordening
De Europese AI-verordening (AI Act) biedt een kader om verantwoord met AI om te gaan. Generatieve AI valt onder transparantieverplichtingen, vooral als de output gebruikt wordt om mensen te beïnvloeden of te misleiden. Voor het onderwijs en de beroepspraktijk betekent dit dat AI bewust, transparant en kritisch moet worden ingezet.
Rijksoverheid (2024). Gids AI-verordening. https://www.ondernemersplein.nl/AIA
European Commission. (2024). Artificial Intelligence Act. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32024R1689
Boddington, P. (2017). Towards a Code of Ethics for Artificial Intelligence.
Leerdoel: De deelnemer kan generatieve AI creatief inzetten voor innovatieve ideeën of oplossingen.
Generatieve AI opent nieuwe mogelijkheden voor innovatie: het helpt bij het ontwerpen van producten, simuleren van scenario’s, verbeteren van klantinteracties en ontwikkelen van nieuwe diensten. In plaats van alleen bestaande processen te optimaliseren, kan AI ook leiden tot fundamenteel nieuwe oplossingen.
Wat is innovatieve inzet van generatieve AI?
Innovatie ontstaat wanneer AI niet alleen uitvoert wat de mens vraagt, maar nieuwe ideeën aandraagt of verrassende verbanden laat zien. Bijvoorbeeld:
Een AI-ontwerpassistent die onverwachte combinaties van vormen voorstelt.
Een chatbot die in een brainstormsessie originele invalshoeken opwerpt.
Een AI-model dat uit klantfeedback trends haalt voor productontwikkeling.
Voorwaarden voor verantwoorde innovatie
Doelgericht gebruik: Zet AI in om een concreet probleem op te lossen of een kans te benutten.
Menselijk toezicht: AI is een hulpmiddel, geen eindbeslisser.
Creatieve samenwerking: Combineer AI-output met menselijke expertise en intuïtie.
AI en de beroepspraktijk
In het hoger beroepsonderwijs kunnen deelnemers AI inzetten voor:
Het ontwikkelen van prototypes of conceptideeën.
Het analyseren van klantbehoeften of trends.
Het simuleren van scenario’s voor beleidsontwikkeling of productkeuze.
Regels en kaders
De AI-verordening stelt eisen aan generatieve AI. Zo moet duidelijk zijn dat gegenereerde content (tekst, beeld, video) door AI is gemaakt. Dit is vooral belangrijk in beroepen waarin transparantie, vertrouwen en ethiek cruciaal zijn. Het gebruik van generatieve AI als innovatiemiddel vraagt daarom om kennis van wet- en regelgeving.
Rijksoverheid (2024). Gids AI-verordening. https://www.ondernemersplein.nl/AIA
European Commission. (2024). Artificial Intelligence Act. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32024R1689
Daugherty, P. R., & Wilson, H. J. (2018). Human + Machine: Reimagining Work in the Age of AI.
De toets bestaat uit 10 meerkeuzevragen die de deelnemer toetsen op kennis en inzicht in het creatieve gebruik van generatieve AI, het analyseren van toekomstige AI-ontwikkelingen en het ontwikkelen van innovatieve AI-toepassingen.
De vragen zijn evenwichtig verdeeld over drie leerdoelen:
Creatieve inzet van AI in processen.
Analyseren van kansen en risico’s van AI voor de toekomst.
Toepassen van generatieve AI voor innovatie in de beroepspraktijk.